یک روش جدید و غیرتهاجمی برای تشخیص رد پیوند کلیه پیشنهاد شد

5مارس 2021- گاهی ممکن است بیماران تا شش سال در انتظار پیوند کلیه باشند. حتی در صورت انجام پیوند، تا 20 درصد از بیماران ممکن است پیوند را رد کنند. رد پیوند زمانی اتفاق می افتد که سلول های ایمنی فرد گیرنده ی کلیه، آن را به عنوان عضوی خارجی تشخیص دهند و از پذیرش آنتی ژن های اهدا کننده، امتناع ورزند.

روشهای فعلی برای تشخیص رد کلیه ی پیوندی شامل روشهای بیوپسی تهاجمی است که باعث می شود بیماران چندین روز در بیمارستان بستری باشند. در مطالعه ای که توسط محققان بیمارستانBrigham and Women  و کمپانیExosome Diagnostics ، انجام شد، راهی جدید و غیرتهاجمی برای آزمایش رد پیوند با استفاده از اگزوزوم ها - وزیکول های ریز حاویmRNA - از نمونه های ادرار پیشنهاد شده است. یافته های این تحقیق در ژورنال انجمن نفرولوژی آمریکا منتشر گردید.

دکتر Jamil Azzi، پزشک معالج از بخش پیوند کلیه در بریگهام و استادیار دانشکده پزشکی هاروارد، گفت: هدف ما تولید ابزارهای بهتر برای نظارت بر بیماران بدون انجام نمونه برداری های غیر ضروری است. ما سعی می کنیم رد پیوند را هر چه زودتر تشخیص دهیم، تا بتوانیم قبل از ایجاد اسکار، آن را درمان کنیم. اگر رد پیوند درمان نشود، می تواند منجر به ایجاد اسکار و نارسایی کامل کلیه شود که گیرندگان را با چالش های مادام العمری مواجه می کند.

قبل از این مطالعه، پزشكان هنگامی كه گمان می كردند كه یك گیرنده ی پیوند، در حال رد عضو اهدا شده است، نمونه برداری یا آزمایش خون انجام می دادند. روش های بیوپسی با خطر بروز عوارض همراه است و 70-80 درصد نمونه برداری ها سرانجام نشان می دهد که وضعیت طبیعی است. علاوه بر این، آزمایش کراتینین خون همیشه نتایج قطعی ندارد. به دلیل محدودیت های موجود در مورد آزمایش های فعلی، محققان به دنبال روش های جایگزین و آسان تری برای ارزیابی بهره وری پیوند بودند.

در این مطالعه، محققان از 175 بیمار که قبلاً تحت بیوپسی کلیه با توصیه پزشکان قرار گرفته بودند، نمونه ی ادرار گرفتند. از این نمونه ها، محققان اگزوزوم های سلول های ایمنی کلیه های تازه پیوند شده، را جدا کردند. محققان از این وزیکول ها، پروتئین و mRNA را جدا کردند و یک امضای رد پیوند را در آنها شناسایی نمودند که گروهی متشکل از 15 ژن است که می تواند بین عملکرد طبیعی کلیه و رد پیوند تمایز ایجاد کند. قابل ذکر است که محققان همچنین پنج ژن را شناسایی کردند که می تواند بین دو نوع رد پیوند تمایز ایجاد کند: رد سلولی و رد با واسطه ی آنتی بادی.

دکتر Azzi،گفت: این یافته ها نشان می دهد كه اگزوزومهای جدا شده از نمونه ی ادرار می توانند یك نشانگر زیستی مناسب برای رد پیوند كلیه باشند.

این تحقیق از تلاش قبلی برای تعیین مشخصات mRNA ادراری متفاوت است زیرا پزشکان در مطالعه ی اخیر، اگزوزومها را به جای سلولهای ادراری معمولی جدا کردند. وزیکول اگزوزومی از mRNA در برابر تخریب محافظت می کند و اجازه می دهد ژنهای درون mRNA از نظر وجود امضای رد پیوند، مورد بررسی قرار گیرند. در تحقیقات قبلی، mRNA از سلولهایی که از کلیه به ادرار می ریزند، جدا می شد. با این حال، بدون وجود وزیکول های خارج سلولی برای محافظت ازmRNA ، mRNA خیلی زود تخریب می شود که همین موضوع انجام این آزمایش را در شرایط بالینی دشوار می نمود.

دکتر Azzi، گفت: مقاله ما نشان می دهد اگر از بیمار در مقاطع زمانی مختلف نمونه ی ادرار بگیرید و وزیکولها را استخراج کرده، سپسmRNA  ی داخل میكرووزیكول ها را اندازه بگیرید، با گذشت زمان امضای مشابهی را دریافت می كنید که به شما این امکان را می دهد كه رد یا عدم رد پیوند را ارزیابی كنید. بدون این وزیکول ها، شما بعد از چند ساعت مواد ژنتیکی را از دست می دهید.

یک محدودیت در این تحقیق این است که این آزمایشات بر روی بیمارانی انجام شد که از قبل پزشکان در مورد مشکل رد پیوند در آنها مشکوک بودند و بهمین دلیل برای آنها درخواست آزمایش بیوپسی داده بودند. در آینده، دکتر Azzi و همکارانش تلاش خواهند کرد که از این آزمایش برای تشخیص رد پیوند پنهان (subclinical rejection) بر روی گیرندگان پیوند کلیه با فعالیت طبیعی، استفاده کنند. آنها هم اکنون در حال انجام مطالعه ی دوم بر روی بیمارانی با عملکرد پایدار کلیه هستند، آنها می خواهند بدانند که آیا همان امضای مشخص شده در مطالعه ی فعلی می تواند برای بیمارانی که بظاهر مشکلی ندارند، استفاده شود و رد پیوند پنهان را تشخیص دهد؟

دکتر Azzi، گفت: موضوع جالب تر در اين مطالعه اين است كه بتوانيم به بيماران شركت کننده، بگويیم كه تلاش آنها به ما اجازه داده است تا آزمایشی را توسعه دهيم كه بتواند در آینده به افراد بيشتری كمك كند. به عنوان یک پزشک و محقق، دیدن ایده ای که با ناامیدی در این کلینیک شروع شد و هم اکنون می تواند توسعه یافته و به یک آزمایش بالینی تبدیل گردد، بسیار رضایت بخش است.

منبع:

https://www.news-medical.net/news/20210305/Study-proposes-a-new-noninvasive-way-to-detect-kidney-transplant-rejection.aspx